Dzisiaj w Ogrodzie Bractwa Kurkowego przy ulicy Słowackiego we Wrześni oficjalnie zaprezentowaliśmy naszą najnowszą książkę pod tytułem „Wspomnienia lat ubiegłych”. Ich autorem jest Tadeusz Chrzanowski (1865-1949).
Tadeusz Chrzanowski pochodził z ziemiańskiego rodu Chrzanowskich ze Stanisławowa w powiecie wrzesińskim. Od 1886 roku był właścicielem majątku Unia (obecnie gmina Strzałkowo, powiat słupecki). W latach 1897-1911 dzierżawił od Leona Hulewicza majątek Kościanki (obecnie gmina Strzałkowo, powiat słupecki). Był jednym z członków-założycieli Spółdzielni „Rolnik” w 1905 roku, a w kolejnych latach pełnił w niej funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej. W 1913 roku kupił majątek Cielimowo (obecnie gmina Niechanowo, powiat gnieźnieński), a w 1915 majątek Lubiatówko i Lubiatowo (obecnie gmina Dolsk, powiat śremski). Był członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, prezesem Wielkopolskiego Związku Ziemian oraz dyrektorem banku Związek Ziemian.
Wspomnienia oryginalnie zostały spisane w rękopisie, obejmują lata ok. 1870-1948 i dotyczą politycznej i gospodarczej działalności ziemiaństwa wielkopolskiego. Ponadto zawierają sporo informacji na temat przedsięwzięć inwestycyjnych podejmowanych w majątkach należących do Tadeusza Chrzanowskiego, takich jak: rozbudowa folwarków, dworu, budowa kaplicy, czworaków itd. Obecnie spora część z tych obiektów to zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków. Tym samym wspomnienia są interesującym źródłem do historii Wielkopolski z przełomu XIX i XX wieku, w tym historii poszczególnych zabytków nieruchomych.
Wspomnienia nie były nigdy wcześniej wydane. Nasza praca polegała na opracowaniu rękopisu wspomnień znajdującego się w Bibliotece Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Całość rękopisu składa się z 740 stron (w tym 76 stron nie zapisanych) w 12 zeszytach. Była to ciężka praca, ale udało się!
Wydane drukiem „Wspomnienia lat ubiegłych” mają około 160 stron. Poprzedza je wprowadzenie autorstwa Damian Staniszewskiego, prezesa naszego stowarzyszenia. Ponadto publikacja została wzbogacona o ilustracje oraz indeks nazw osobowych i miejscowych. Tradycyjnie zadbaliśmy o to, żeby publikacja była opatrzona w przypisy z podaniem źródeł – dzięki temu jest ona użyteczna dla innych historyków oraz przyszłych pokoleń.
Dzisiaj na oficjalnej prezentacji książki było kilkadziesiąt osób, które przy herbacie i ciastkach mogły posłuchać wykładu na temat Chrzanowskiego i zabytków. Jak się okazuje można na ten temat sporo powiedzieć.
Książka ta jest czwartą pozycją wydawniczą przygotowaną przez stowarzyszenie Projekt Września. Nie powstałaby ona, gdyby nie wsparcie Jolanty Goszczyńskiej, Wielkopolskiej Wojewódzkiej Konserwator Zabytków.
Mamy nadzieję, że nasza publikacja przybliży wszystkim zainteresowanym dzieje Chrzanowskiego, wielkopolskiego ziemiaństwa i tworzonych przez nich zabytków.
